Aby rozkoszować się kawa po włosku, potrzebny jest metalowy ekspres, który można postawić na gazie oraz specjalny metalowy garnuszek z trzepaczką do spienienia mleka.
Nazwa kawy cappuccino pochodzi od spiczastych kapturów noszonych przez kapucynów, którzy najwyraźniej upodobali sobie ten napój. Tradycyjne cappuccino składa się z trzech warstw: 1/3 kawy z ekspresu, 1/3 bardzo gorącego mleka oraz 1/3 pianki ze spienionego mleka. Czapę pianki należy posypać wiórkami czekoladowymi lub cynamonem, zależnie od upodobania. Najlepsze cappuccino przyrządza się w ekspresie ciśnieniowym, który z reguły posiada specjalną końcówkę do spieniania mleka.
środa, 23 marca 2011
Sekrety śmietany.
Śmietana dodawana do zup często się warzy. Żeby tego uniknąć, należy użyć tłustej śmietany o zawartości tłuszczu nie mniej niż 22%.
Śmietanę niskoprocentową należy najpierw starannie wymieszać z niewielką ilością mąki ( 1 łyżeczka na 1/2 szklanki ), rozprowadzić kilkoma łyżkami gorącej wody, wywaru czy gotowanej właśnie zupy i dopiero taką zawiesiną zabielić potrawę. Jeśli już śmietana zważyła się, można potrawę jeszcze uratować, dolewając do niej odrobinę bardzo mocno oziębionej gotowanej wody i intensywnie mieszać do zniknięcia grudek. Najczęściej się udaje! Śmietana przeznaczona do ubijania powinna być dobrze schłodzona. Zbyt ciepła może podczas ubijania zamienić się w masło. Krem z bitej śmietany będzie bardziej puszysty, jeśli ubijemy go ręczną trzepaczką lub mikserem ustawionym na najwolniejsze obroty.
Śmietanę niskoprocentową należy najpierw starannie wymieszać z niewielką ilością mąki ( 1 łyżeczka na 1/2 szklanki ), rozprowadzić kilkoma łyżkami gorącej wody, wywaru czy gotowanej właśnie zupy i dopiero taką zawiesiną zabielić potrawę. Jeśli już śmietana zważyła się, można potrawę jeszcze uratować, dolewając do niej odrobinę bardzo mocno oziębionej gotowanej wody i intensywnie mieszać do zniknięcia grudek. Najczęściej się udaje! Śmietana przeznaczona do ubijania powinna być dobrze schłodzona. Zbyt ciepła może podczas ubijania zamienić się w masło. Krem z bitej śmietany będzie bardziej puszysty, jeśli ubijemy go ręczną trzepaczką lub mikserem ustawionym na najwolniejsze obroty.
Czy wiesz, że...
* Naukowcy udowodnili, że witamina B nie tylko poprawia samopoczucie psychiczne i fizyczne, ale także zwiększa zdolność zapamiętywania ( głownie witamina B12 ) oraz zdolności językowe ( witamina B6 ). Witaminę B znajdziesz w wątróbce i mleku.
* Z badań amerykańskich uczonych wynika, że osoby neurotyczne są szczególnie narażone na różne infekcje. ( neurotyczność - w psychologii oznacza cechę osobowości polegającą na silnym niezrównoważeniu emocjonalnym o charakterze nerwicowym, niskiej odporności na stres, skłonności do popadania w stany lękowe. )
* Uczeni opracowali biochemiczny test , umożliwiający wczesne wykrycie poważnej choroby psychicznej - schizofrenii.
* Z badań amerykańskich uczonych wynika, że osoby neurotyczne są szczególnie narażone na różne infekcje. ( neurotyczność - w psychologii oznacza cechę osobowości polegającą na silnym niezrównoważeniu emocjonalnym o charakterze nerwicowym, niskiej odporności na stres, skłonności do popadania w stany lękowe. )
* Uczeni opracowali biochemiczny test , umożliwiający wczesne wykrycie poważnej choroby psychicznej - schizofrenii.
Jak to jeść - Lazania.
We Włoszech lazania jest daniem niemal tak popularnym, jak spaghetti i podawanym jako gorąca przekąska.
U nas podaje podaje się ją często jako danie główne obiadowe lub kolacyjne. Znakomicie nadaje się na niedzielny obiad. Podzieloną na kwadratowe lub prostokątne kawałki przekłada się na ogrzane talerze i serwuje z sezonowymi surówkami. Do lazanii pasują wszystkie sałaty polane sosem winegret. Do każdego rodzaju lazanii pasuje kufel dobrego piwa lub lampka wytrawnego wina czerwonego lub białego - w zależności od rodzaju użytego farszu ( ciemne i pikantne farsze wymagają wina czerwonego, a do jasnych i delikatnych w smaku lepsze są wina białe ).
U nas podaje podaje się ją często jako danie główne obiadowe lub kolacyjne. Znakomicie nadaje się na niedzielny obiad. Podzieloną na kwadratowe lub prostokątne kawałki przekłada się na ogrzane talerze i serwuje z sezonowymi surówkami. Do lazanii pasują wszystkie sałaty polane sosem winegret. Do każdego rodzaju lazanii pasuje kufel dobrego piwa lub lampka wytrawnego wina czerwonego lub białego - w zależności od rodzaju użytego farszu ( ciemne i pikantne farsze wymagają wina czerwonego, a do jasnych i delikatnych w smaku lepsze są wina białe ).
Co nieco o kuchni peruwiańskiej.
Kuchnia ta jest niezwykle różnorodna. Zależy to nie tylko od regionu, ale i od religii. Mormoni, ewangelicy, katolicy - każda z tych grup ma własne tradycje kulinarne.
Ogólnie mówiąc, jest to kuchnia dosyć pikantna, no i trzeba przyznać, bardzo egzotyczna - jada się tu świnki morskie, których mięso zblizone jest smakiem do kurczaka, prażone larwy os, bataty, czyli słodkie ziemniaki, fioletowa kukurydzę. Najpopularniejszym napojem jest kawa, ale przyrządzana w całkiem odmienny, niż w Europie sposób. Kupuje się w sklepie zielone ziarenka kawy, praży samemu w domu na specjalnej patelni, na końcu dodaje się cukier i miele. Whisky, koniak i wino sprzedaje się tu w pięciolitrowych beczkach albo butelkach oplecionych wikliną. Dużo też pije się mleka, przy czym w Limie, stolicy Peru, najczęściej krowie a na wsi - kozie lub owcze.
Ogólnie mówiąc, jest to kuchnia dosyć pikantna, no i trzeba przyznać, bardzo egzotyczna - jada się tu świnki morskie, których mięso zblizone jest smakiem do kurczaka, prażone larwy os, bataty, czyli słodkie ziemniaki, fioletowa kukurydzę. Najpopularniejszym napojem jest kawa, ale przyrządzana w całkiem odmienny, niż w Europie sposób. Kupuje się w sklepie zielone ziarenka kawy, praży samemu w domu na specjalnej patelni, na końcu dodaje się cukier i miele. Whisky, koniak i wino sprzedaje się tu w pięciolitrowych beczkach albo butelkach oplecionych wikliną. Dużo też pije się mleka, przy czym w Limie, stolicy Peru, najczęściej krowie a na wsi - kozie lub owcze.
wtorek, 22 marca 2011
10 zasad zdrowego odżywiania
Zasady zdrowego żywienia powinny nam towarzyszyć w życiu codziennym. Szczególnie pamiętajmy o różnorodności spożywanych posiłków, aby kompleksowo zaopatrzyć organizm w składniki niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania.
10 zasad zdrowego odżywiania:
1. Zadbaj o różnorodność spożywanych posiłków.
Ta zasada jest bardzo istotna, ponieważ na rynku nie ma jednego produktu, który by potrafił w pełni zaopatrzyć organizm w niezbędne składniki odżywcze. Zawsze będą braki, które należy uzupełnić innymi produktami. Posiłek powinien być urozmaicony. Spożywaj codziennie przede wszystkim:
Warzywa oraz owoce, Produkty zbożowe, Produkty mleczne, Produkty wysokobiałkowe
2. Unikaj nadwagi oraz otyłości.
Skutecznym sposobem walki z nadwagą i otyłością jest nie tylko odpowiednie dobranie spożywanych posiłków, ale również aktywność fizyczna. Połączenie odpowiedniej diety i aktywności fizycznej jest skutecznym sposobem na utrzymanie optymalnej wagi i ładnej sylwetki. Wraz ze wzrostem aktywności wzrasta zapotrzebowanie na energię, i przykładowo osoby bardzo aktywne powinny spożywać więcej produktów zbożowych. Pamiętaj, że otyłość sprzyja powstawaniu chorób, tj:
Nadciśnienie tętnicze, Choroby niedokrwienne serca, Wysoki poziom cholesterolu, Cukrzyca
3. Zadbaj o dużą ilość spożywanych produktów zbożowych:
Produkty zbożowe to źródło węglowodanów i witamin, zapewniających prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Węglowodany złożone dostarczają Twoim mięśniom źródła energii na dłuższy okres czasu. Innymi wartościowymi składnikami produktów zbożowych są:
Białko, Witamina B1, Magnez, Żelazo, Błonnik pokarmowy
4. Pij codziennie mleko.
Mleko jest wartościowym źródłem białka, a białko jest składnikiem budulcowym dla Twoich mięśni, dlatego też białko jest jednym z najważniejszych składników żywieniowych. Ponadto pijąc mleko (co najmniej 2 szklanki dziennie) lub spożywając inne produkty białkowe (sery, jogurty, kefiry, maślanki) zaopatrujesz organizm w dużą ilość wapnia, które jest niezwykle ważny dla Twoich kości i zębów.
5. Mięso spożywaj umiarkowanie.
Spożywanie ryb i roślin strączkowych, będących wartościowym źródłem białka ma zastosowanie w profilaktyce niedokrwiennej serca (ryby) i profilaktyce miażdżycy (rośliny strączkowe). Mięso spożywane powinno być z umiarem. Stanowi bogate źródło białka, jak również niacyny, żelaza, cynku, witaminy B1.
6. Jedz dużo warzyw i owoców.
Bogate w witaminę C i beta-karoten, oraz składniki mineralne o błonnik pokarmowy stanowić powinny nieodłączny element codziennej diety.
Witaminy zwarte w warzywach i owocach mają działanie przeciwmiażdżycowe i pzeciwnowotworowe.Potas obniża ciśnienie krwi. Błonnik reguluje pracę przewody pokarmowego i obniża stężenie cholesterolu w surowicy
7. Ogranicz spożycie tłuszczów zwierzęcych.
Tłuszcze zwierzęce są bardzo niekorzystne dla osób z chorobami serca. W profilaktyce zawałów serca ogranicza się spożywanie tych tłuszczów, oraz produktów bogatych w cholesterol (tłuste mięsa, wędliny ciasta, czekolady). Tłuszcze roślinne nie wykazują takiego działania jak tłuszcze zwierzęce.
8. Unikaj spożywania cukrów i słodyczy.
Cukier jest niekorzystny dla zdrowia Twoich zębów, przyczyniając się do powstawania próchnicy. Ograniczenie jego spożycia nie tylko skutkuje pozytywnie dla staniu zdrowia zębów, ale również pozwala utrzymać należytą masę ciała. Sam cukier również nie posiada wartości odżywczych.
9. Ogranicz spożycie soli.
Sól jest szczególnie niewskazana w większych ilościach u osób z nadciśnieniem tętniczym, gdyż u wielu osób podnosi ciśnienie krwi. Ograniczenie jej spożycia zmniejsza ryzyko nadciśnienia tętniczego.
10. Kontroluj spożycie alkoholu.
Spożywanie alkoholu nie przynosi korzyści odżywczych dla organizmu, ma działanie uzależniające, oraz może doprowadzić szczególnie u osób pijących go nadmiernie do:
Podniesienie ciśnienia krwi, Marskości wątroby, Nowotworów i innych chorób.
tekst: Tomasz K.
10 zasad zdrowego odżywiania:
1. Zadbaj o różnorodność spożywanych posiłków.
Ta zasada jest bardzo istotna, ponieważ na rynku nie ma jednego produktu, który by potrafił w pełni zaopatrzyć organizm w niezbędne składniki odżywcze. Zawsze będą braki, które należy uzupełnić innymi produktami. Posiłek powinien być urozmaicony. Spożywaj codziennie przede wszystkim:
Warzywa oraz owoce, Produkty zbożowe, Produkty mleczne, Produkty wysokobiałkowe
2. Unikaj nadwagi oraz otyłości.
Skutecznym sposobem walki z nadwagą i otyłością jest nie tylko odpowiednie dobranie spożywanych posiłków, ale również aktywność fizyczna. Połączenie odpowiedniej diety i aktywności fizycznej jest skutecznym sposobem na utrzymanie optymalnej wagi i ładnej sylwetki. Wraz ze wzrostem aktywności wzrasta zapotrzebowanie na energię, i przykładowo osoby bardzo aktywne powinny spożywać więcej produktów zbożowych. Pamiętaj, że otyłość sprzyja powstawaniu chorób, tj:
Nadciśnienie tętnicze, Choroby niedokrwienne serca, Wysoki poziom cholesterolu, Cukrzyca
3. Zadbaj o dużą ilość spożywanych produktów zbożowych:
Produkty zbożowe to źródło węglowodanów i witamin, zapewniających prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Węglowodany złożone dostarczają Twoim mięśniom źródła energii na dłuższy okres czasu. Innymi wartościowymi składnikami produktów zbożowych są:
Białko, Witamina B1, Magnez, Żelazo, Błonnik pokarmowy
4. Pij codziennie mleko.
Mleko jest wartościowym źródłem białka, a białko jest składnikiem budulcowym dla Twoich mięśni, dlatego też białko jest jednym z najważniejszych składników żywieniowych. Ponadto pijąc mleko (co najmniej 2 szklanki dziennie) lub spożywając inne produkty białkowe (sery, jogurty, kefiry, maślanki) zaopatrujesz organizm w dużą ilość wapnia, które jest niezwykle ważny dla Twoich kości i zębów.
5. Mięso spożywaj umiarkowanie.
Spożywanie ryb i roślin strączkowych, będących wartościowym źródłem białka ma zastosowanie w profilaktyce niedokrwiennej serca (ryby) i profilaktyce miażdżycy (rośliny strączkowe). Mięso spożywane powinno być z umiarem. Stanowi bogate źródło białka, jak również niacyny, żelaza, cynku, witaminy B1.
6. Jedz dużo warzyw i owoców.
Bogate w witaminę C i beta-karoten, oraz składniki mineralne o błonnik pokarmowy stanowić powinny nieodłączny element codziennej diety.
Witaminy zwarte w warzywach i owocach mają działanie przeciwmiażdżycowe i pzeciwnowotworowe.Potas obniża ciśnienie krwi. Błonnik reguluje pracę przewody pokarmowego i obniża stężenie cholesterolu w surowicy
7. Ogranicz spożycie tłuszczów zwierzęcych.
Tłuszcze zwierzęce są bardzo niekorzystne dla osób z chorobami serca. W profilaktyce zawałów serca ogranicza się spożywanie tych tłuszczów, oraz produktów bogatych w cholesterol (tłuste mięsa, wędliny ciasta, czekolady). Tłuszcze roślinne nie wykazują takiego działania jak tłuszcze zwierzęce.
8. Unikaj spożywania cukrów i słodyczy.
Cukier jest niekorzystny dla zdrowia Twoich zębów, przyczyniając się do powstawania próchnicy. Ograniczenie jego spożycia nie tylko skutkuje pozytywnie dla staniu zdrowia zębów, ale również pozwala utrzymać należytą masę ciała. Sam cukier również nie posiada wartości odżywczych.
9. Ogranicz spożycie soli.
Sól jest szczególnie niewskazana w większych ilościach u osób z nadciśnieniem tętniczym, gdyż u wielu osób podnosi ciśnienie krwi. Ograniczenie jej spożycia zmniejsza ryzyko nadciśnienia tętniczego.
10. Kontroluj spożycie alkoholu.
Spożywanie alkoholu nie przynosi korzyści odżywczych dla organizmu, ma działanie uzależniające, oraz może doprowadzić szczególnie u osób pijących go nadmiernie do:
Podniesienie ciśnienia krwi, Marskości wątroby, Nowotworów i innych chorób.
tekst: Tomasz K.
Jajka – najwspanialszy dar natury
Jajko jest symbolem życia. Z kultury ludowej, w której jajko pełniło rolę talizmanu zabezpieczającego przed złem, symbolu zdrowia i życia, miłości i płodności wyrósł zwyczaj święcenia wielkanocnych pisanek.Troszeczkę więc wiedzy teoretycznej na temat składu jaja kurzego i zdrowotnego działania na organizm.
Tradycje wielu kultur podkreślały wspólny rytm jaja ze światem, Słońcem, płodnością, zmartwychwstaniem. Było ono znakiem powrotu wiosny, odradzającego się życia. Używane w magii leczniczej i oczyszczającej uwalniało swą mocą siły witalne. W owalnym kształcie zamknięta była nadzieja na odradzanie się życia.
Spotykane jest w wielu krajach i kulturach jako jeden z głównych składników pokarmowych, więc należałoby przybliżyć wiedzę o jego właściwościach odżywczych, kryjącym się w nim bogactwie witamin i minerałów. Dziś pojawia się na naszych stołach częściej niż w latach 70, kiedy to w naszym kraju wypowiedziano wojnę cholesterolowi i rozpoczęto dietetyczną akcję „przeciwjajeczną” .
Troszeczkę wiedzy teoretycznej na temat składu jaja kurzego i zdrowotnego działania na organizm:
Białko to 90 proc. wody, 9 proc. aminokwasów, ok. 1 proc. węglowodanów i tylko 45 kcal/100 g.
Żółtko składa się w 2/3 z lipidów - tłuszczów. Są to trójglicerydy (65 proc.), fosfolipidy (ok. 30 proc., w tym głównie lecytyna) oraz cholesterol. Towarzyszą im witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K). Duża ilość składników energetycznych sprawia, że wartość kaloryczna żółtka wynosi aż 350 kcal/100 g.
A oto główne składniki:
Lecytyna- składnik żółtka nazywana także “pogromcą tłuszczu” ze względu na właściwości emulgujące. Powoduje rozpad spożywanych tłuszczów oraz cholesterolu na małe cząstki, redukując odkładanie się blaszki miażdżycowej na ściankach naczyń przez zapobieganie przyczepianiu się składników rozpadu do ścianek naczyń. Ok. 50 proc. lecytyny stanowią wielonienasycone kwasy tłuszczowe, głównie kw. linolowy, który jest prekursorem prostaglandyn tj. substancji regulujących ciśnienie krwi oraz działających przeciwzapalnie i przeciwskrzepowo. Lecytyna dobrze działa również na najwrażliwszy organ człowieka tj. wątrobę, m.in. rozpuszcza cholesterol w żółci i chroni przed tworzeniem się kamieni żółciowych. Uczestniczy również w hamowaniu niepożądanych procesów utleniania i poprawia funkcjonowanie układu nerwowego. Dzięki niej łatwiej się uczymy i panujemy nad stresem.
Barwniki- Jajko zawiera ważne dla zdrowia ksantofil i luteinę (barwniki w żółtku). Ksantofil zapobiega osadzaniu się złogów na ścianach tętnic. Luteina w organizmie człowieka gromadzi się głównie w plamce żółtej oka i soczewce. Działa jak filtr chroniący przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB. Jest również silnym wymiataczem wolnych rodników, dzięki czemu zapobiega uszkodzeniom delikatnych naczyń włosowatych siatkówki oraz fotoreceptorów.
Minerały- jajka to doskonałe źródło składników mineralnych takich jak :
wapń- jest on składnikiem kości i zębów, niezbędny w procesie przekazywania bodźców nerwowych, krzepnięcia krwi i funkcjonowaniu mięśni,
fosfor- który jest składnikiem budulcowym utrzymującym zdrowe i silne kości i zęby, niezbędny w procesach uwalniania energii w komórkach i przy wchłanianiu składników odżywczych,
cynk- odpowiedzialny za prawidłowy rozwój, reprodukcję oraz działanie systemu odpornościowego, jest składnikiem wielu enzymów,
żelazo- nieodzowny składnik hemoglobiny i wielu enzymów uczestniczących w przemianie materii,
chrom - pełniący ważną funkcję w kontroli poziomu cukru we krwi, pomagający w regulacji poziomu cholesterolu we krwi,
potas- który przez udział w kontroli równowagi wodno-elektrolitowej w komórkach odpowiada za utrzymanie prawidłowego rytmu serca oraz ciśnienia tętniczego krwi, jest niezbędny przy przekazywaniu wszystkich bodźców nerwowych,
siarka - która jest obecna w każdej komórce przez występowanie w wielu białkach organizmu,
jod- niezbędny do syntezy hormonów tarczycy, selen- który jako przeciwutleniacz chroni komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki i decyduje o prawidłowym rozwoju płciowym,
Witaminy- jajko jest bogatym źródłem witamin (oprócz witaminy C), z grupy B szczególnie
witaminy B 12 niezbędnej w organizmie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego,
witaminy A odpowiadającej za prawidłowe widzenie, zmniejsza rogowacenie naskórka, poprawiającej koloryt skóry, chroniącej skórę przed promieniami UV, zwiększającej zawartość kolagenu w skórze właściwej, odpowiadającej za prawidłowy wzrost u dzieci ,
witaminy D odpowiadającej za wchłanianie wapnia a więc metabolizm tkanki kostnej,
witaminy E który jest głównym antyoksydantem chroniącym komórki przed utleniaczami i czerwone krwinki przed wczesnym rozpadem, niezbędnej w leczeniu bezpłodności, zaburzeń mięśniowych , miażdżycy oraz chorób serca, której niedobór powoduje rozdrażnienie, osłabienie zdolności koncentracji, zaburzenia funkcjonowania i osłabienie mięśni szkieletowych, rogowacenie i wczesne starzenie się skóry, gorsze gojenie się ran, pogorszenie wzroku, niedokrwistość, zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
Proteiny tj. białka proste zbudowane wyłącznie z aminokwasów- jajko jako jedyny produkt spożywczy zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, tzn. te, których organizm człowieka nie wytwarza, a które są dla niego niezbędne i dlatego musi je otrzymywać z pokarmem. Dwa jaja pokrywają ok. 35 proc. dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka na te aminokwasy.
Jednakże, przy spożywaniu jaj należy uważać na takie elementu jak:
- alergia, która wywoływana jest przez białko jaja kurzego (zaraz po białku mleka krowiego) i jest najczęstszą przyczyną alergii u dzieci. Dlatego też dzieci z rodzin z wysokim czynnikiem ryzyka wystąpienia alergii, nie powinny jadać jajek przed ukończeniem 12 miesiąca życia. Warto jednakże wiedzieć, że gotowanie jajka na twardo pozbawia je z reguły własności uczulających.
- awidyna, która zawarta w białku, blokuje przyswajanie witaminy H (biotyny). Jednak awidynę można zniszczyć przez gotowanie. Ponadto badania wykazały, że ilość biotyny w jajku jest na tyle wysoka, że częste spożycie jajek nie doprowadzi do jej niedoborów w naszym organizmie.
- zakażenie salmonellą, które grozi przez jedzenie surowych jaj z nieprzebadanych źródeł. Gotowanie i smażenie niszczy jednak te bakterie które giną w ok. 70 C.
Praktyczne wskazówki:
- żółtko surowe jest strawne w tym samym stopniu jak gotowane, ale białka nie należy jeść na surowo. Strawność białka wzrasta po ubiciu na pianę. Cząsteczki białka mają stosunkowo dużą lepkość, dlatego piana się utrzymuje. Z kolei tłuszcz ją “gasi”. Aby więc uzyskać trwałą pianę z białka, należy najpierw dokładnie oddzielić żółtko które zawiera tłuszcz.
- jajka ugotowane na miękko (4 minuty) są najlepiej przyswajalne przez nasz organizm
- zbyt długie gotowanie jajek na twardo (powyżej 10 min) powoduje straty witamin i obniżenie wartości odżywczej białka nawet o 40 proc.
- zielonkawa obwódka wokół żółtka świadczy o tym, że jajko było za długo gotowane (powyżej 10 minut) – wtedy dochodzi do reakcji siarki z żelazem, czego efektem jest charakterystyczne zielone zabarwieniebiałko ścina się w temperaturze 60 C, co pozwala na smażenie jajecznicy np. na maśle. Gdy masło zaczyna się palić (brązowieje na patelni) tzn. że ma temperaturę pow.200 C i zaczyna wydzielać się z niego toksyczna akroleina.
-przechowywać jaja należy w lodówce do 3 tygodni, cieńszym czubkiem do dołu, pamiętając jednakże, że mają zdolność· pochłaniania obcych zapachów. Niska temperatura spowalnia proces starzenia jaj, ale go nie eliminuje. Następuje stopniowy rozkład białka i witamin oraz jełczenie tłuszczu. Ten proces hamowany jest przez naturalną warstwę ochronną tj. błonkę pokrywająca skorupkę. Dlatego nie należy myć jaj przed włożeniem ich do lodówki. Ale przed ich użyciem, najpierw trzeba je dokładnie umyć, a potem sparzyć wrzątkiem.
Podsumowując:
- Żadne naukowe badania nie potwierdziły bezpośredniej zależności między jedzeniem jajek a poziomem cholesterolu. Jego zawartość we krwi człowieka zależy bowiem od wielu czynników - genów, wieku, płci, wagi, sylwetki i aktywności fizycznej, a także od chorób, np. cukrzycy.
-Zawarte w jajach substancje odżywcze są przyswajalne prawie w100%, powinniśmy zacząć więc myśleć o zwiększeniu ilości zjadanych jaj.
-WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) dopuszcza jedzenie 10 jajek tygodniowo, łącznie z tymi użytymi do kotletów, ciast, makaronu. Polscy dietetycy i kardiolodzy dopuszczają aby osoby zdrowe jadły 1 jajko dziennie. Ale ten, kto ma podniesiony poziom cholesterolu - maksymalnie 2-3 jaja tygodniowo.
- Zasada jest taka: im więcej spożywamy warzyw, owoców, a mniej potraw obfitujących w tłuszcze zwierzęce, tym częściej możemy pozwolić sobie na jajko.
Wystarczy wspomnieć, że jajka używa się praktycznie do wszystkiego. Najpopularniejsza jest oczywiście jajecznica (na boczku, z pomidorami, cebulą, grzybami, szczypiorkiem, etc.). Równie smaczne są jajka sadzone i gotowane (na twardo lub miękko). Można także zrobić pastę jajeczną, kogel – mogel, dodać je do naleśników, omletów, panierek do mięsa, sałatek, kremów i ciast.
Tradycje wielu kultur podkreślały wspólny rytm jaja ze światem, Słońcem, płodnością, zmartwychwstaniem. Było ono znakiem powrotu wiosny, odradzającego się życia. Używane w magii leczniczej i oczyszczającej uwalniało swą mocą siły witalne. W owalnym kształcie zamknięta była nadzieja na odradzanie się życia.
Spotykane jest w wielu krajach i kulturach jako jeden z głównych składników pokarmowych, więc należałoby przybliżyć wiedzę o jego właściwościach odżywczych, kryjącym się w nim bogactwie witamin i minerałów. Dziś pojawia się na naszych stołach częściej niż w latach 70, kiedy to w naszym kraju wypowiedziano wojnę cholesterolowi i rozpoczęto dietetyczną akcję „przeciwjajeczną” .
Troszeczkę wiedzy teoretycznej na temat składu jaja kurzego i zdrowotnego działania na organizm:
Białko to 90 proc. wody, 9 proc. aminokwasów, ok. 1 proc. węglowodanów i tylko 45 kcal/100 g.
Żółtko składa się w 2/3 z lipidów - tłuszczów. Są to trójglicerydy (65 proc.), fosfolipidy (ok. 30 proc., w tym głównie lecytyna) oraz cholesterol. Towarzyszą im witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K). Duża ilość składników energetycznych sprawia, że wartość kaloryczna żółtka wynosi aż 350 kcal/100 g.
A oto główne składniki:
Lecytyna- składnik żółtka nazywana także “pogromcą tłuszczu” ze względu na właściwości emulgujące. Powoduje rozpad spożywanych tłuszczów oraz cholesterolu na małe cząstki, redukując odkładanie się blaszki miażdżycowej na ściankach naczyń przez zapobieganie przyczepianiu się składników rozpadu do ścianek naczyń. Ok. 50 proc. lecytyny stanowią wielonienasycone kwasy tłuszczowe, głównie kw. linolowy, który jest prekursorem prostaglandyn tj. substancji regulujących ciśnienie krwi oraz działających przeciwzapalnie i przeciwskrzepowo. Lecytyna dobrze działa również na najwrażliwszy organ człowieka tj. wątrobę, m.in. rozpuszcza cholesterol w żółci i chroni przed tworzeniem się kamieni żółciowych. Uczestniczy również w hamowaniu niepożądanych procesów utleniania i poprawia funkcjonowanie układu nerwowego. Dzięki niej łatwiej się uczymy i panujemy nad stresem.
Barwniki- Jajko zawiera ważne dla zdrowia ksantofil i luteinę (barwniki w żółtku). Ksantofil zapobiega osadzaniu się złogów na ścianach tętnic. Luteina w organizmie człowieka gromadzi się głównie w plamce żółtej oka i soczewce. Działa jak filtr chroniący przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB. Jest również silnym wymiataczem wolnych rodników, dzięki czemu zapobiega uszkodzeniom delikatnych naczyń włosowatych siatkówki oraz fotoreceptorów.
Minerały- jajka to doskonałe źródło składników mineralnych takich jak :
wapń- jest on składnikiem kości i zębów, niezbędny w procesie przekazywania bodźców nerwowych, krzepnięcia krwi i funkcjonowaniu mięśni,
fosfor- który jest składnikiem budulcowym utrzymującym zdrowe i silne kości i zęby, niezbędny w procesach uwalniania energii w komórkach i przy wchłanianiu składników odżywczych,
cynk- odpowiedzialny za prawidłowy rozwój, reprodukcję oraz działanie systemu odpornościowego, jest składnikiem wielu enzymów,
żelazo- nieodzowny składnik hemoglobiny i wielu enzymów uczestniczących w przemianie materii,
chrom - pełniący ważną funkcję w kontroli poziomu cukru we krwi, pomagający w regulacji poziomu cholesterolu we krwi,
potas- który przez udział w kontroli równowagi wodno-elektrolitowej w komórkach odpowiada za utrzymanie prawidłowego rytmu serca oraz ciśnienia tętniczego krwi, jest niezbędny przy przekazywaniu wszystkich bodźców nerwowych,
siarka - która jest obecna w każdej komórce przez występowanie w wielu białkach organizmu,
jod- niezbędny do syntezy hormonów tarczycy, selen- który jako przeciwutleniacz chroni komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki i decyduje o prawidłowym rozwoju płciowym,
Witaminy- jajko jest bogatym źródłem witamin (oprócz witaminy C), z grupy B szczególnie
witaminy B 12 niezbędnej w organizmie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego,
witaminy A odpowiadającej za prawidłowe widzenie, zmniejsza rogowacenie naskórka, poprawiającej koloryt skóry, chroniącej skórę przed promieniami UV, zwiększającej zawartość kolagenu w skórze właściwej, odpowiadającej za prawidłowy wzrost u dzieci ,
witaminy D odpowiadającej za wchłanianie wapnia a więc metabolizm tkanki kostnej,
witaminy E który jest głównym antyoksydantem chroniącym komórki przed utleniaczami i czerwone krwinki przed wczesnym rozpadem, niezbędnej w leczeniu bezpłodności, zaburzeń mięśniowych , miażdżycy oraz chorób serca, której niedobór powoduje rozdrażnienie, osłabienie zdolności koncentracji, zaburzenia funkcjonowania i osłabienie mięśni szkieletowych, rogowacenie i wczesne starzenie się skóry, gorsze gojenie się ran, pogorszenie wzroku, niedokrwistość, zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
Proteiny tj. białka proste zbudowane wyłącznie z aminokwasów- jajko jako jedyny produkt spożywczy zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, tzn. te, których organizm człowieka nie wytwarza, a które są dla niego niezbędne i dlatego musi je otrzymywać z pokarmem. Dwa jaja pokrywają ok. 35 proc. dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka na te aminokwasy.
Jednakże, przy spożywaniu jaj należy uważać na takie elementu jak:
- alergia, która wywoływana jest przez białko jaja kurzego (zaraz po białku mleka krowiego) i jest najczęstszą przyczyną alergii u dzieci. Dlatego też dzieci z rodzin z wysokim czynnikiem ryzyka wystąpienia alergii, nie powinny jadać jajek przed ukończeniem 12 miesiąca życia. Warto jednakże wiedzieć, że gotowanie jajka na twardo pozbawia je z reguły własności uczulających.
- awidyna, która zawarta w białku, blokuje przyswajanie witaminy H (biotyny). Jednak awidynę można zniszczyć przez gotowanie. Ponadto badania wykazały, że ilość biotyny w jajku jest na tyle wysoka, że częste spożycie jajek nie doprowadzi do jej niedoborów w naszym organizmie.
- zakażenie salmonellą, które grozi przez jedzenie surowych jaj z nieprzebadanych źródeł. Gotowanie i smażenie niszczy jednak te bakterie które giną w ok. 70 C.
Praktyczne wskazówki:
- żółtko surowe jest strawne w tym samym stopniu jak gotowane, ale białka nie należy jeść na surowo. Strawność białka wzrasta po ubiciu na pianę. Cząsteczki białka mają stosunkowo dużą lepkość, dlatego piana się utrzymuje. Z kolei tłuszcz ją “gasi”. Aby więc uzyskać trwałą pianę z białka, należy najpierw dokładnie oddzielić żółtko które zawiera tłuszcz.
- jajka ugotowane na miękko (4 minuty) są najlepiej przyswajalne przez nasz organizm
- zbyt długie gotowanie jajek na twardo (powyżej 10 min) powoduje straty witamin i obniżenie wartości odżywczej białka nawet o 40 proc.
- zielonkawa obwódka wokół żółtka świadczy o tym, że jajko było za długo gotowane (powyżej 10 minut) – wtedy dochodzi do reakcji siarki z żelazem, czego efektem jest charakterystyczne zielone zabarwieniebiałko ścina się w temperaturze 60 C, co pozwala na smażenie jajecznicy np. na maśle. Gdy masło zaczyna się palić (brązowieje na patelni) tzn. że ma temperaturę pow.200 C i zaczyna wydzielać się z niego toksyczna akroleina.
-przechowywać jaja należy w lodówce do 3 tygodni, cieńszym czubkiem do dołu, pamiętając jednakże, że mają zdolność· pochłaniania obcych zapachów. Niska temperatura spowalnia proces starzenia jaj, ale go nie eliminuje. Następuje stopniowy rozkład białka i witamin oraz jełczenie tłuszczu. Ten proces hamowany jest przez naturalną warstwę ochronną tj. błonkę pokrywająca skorupkę. Dlatego nie należy myć jaj przed włożeniem ich do lodówki. Ale przed ich użyciem, najpierw trzeba je dokładnie umyć, a potem sparzyć wrzątkiem.
Podsumowując:
- Żadne naukowe badania nie potwierdziły bezpośredniej zależności między jedzeniem jajek a poziomem cholesterolu. Jego zawartość we krwi człowieka zależy bowiem od wielu czynników - genów, wieku, płci, wagi, sylwetki i aktywności fizycznej, a także od chorób, np. cukrzycy.
-Zawarte w jajach substancje odżywcze są przyswajalne prawie w100%, powinniśmy zacząć więc myśleć o zwiększeniu ilości zjadanych jaj.
-WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) dopuszcza jedzenie 10 jajek tygodniowo, łącznie z tymi użytymi do kotletów, ciast, makaronu. Polscy dietetycy i kardiolodzy dopuszczają aby osoby zdrowe jadły 1 jajko dziennie. Ale ten, kto ma podniesiony poziom cholesterolu - maksymalnie 2-3 jaja tygodniowo.
- Zasada jest taka: im więcej spożywamy warzyw, owoców, a mniej potraw obfitujących w tłuszcze zwierzęce, tym częściej możemy pozwolić sobie na jajko.
Wystarczy wspomnieć, że jajka używa się praktycznie do wszystkiego. Najpopularniejsza jest oczywiście jajecznica (na boczku, z pomidorami, cebulą, grzybami, szczypiorkiem, etc.). Równie smaczne są jajka sadzone i gotowane (na twardo lub miękko). Można także zrobić pastę jajeczną, kogel – mogel, dodać je do naleśników, omletów, panierek do mięsa, sałatek, kremów i ciast.
Mądrość najstarszych gospodyń mówi: nie ma głodu gdzie jest jajko w domu.
tekst: Irena
Subskrybuj:
Posty (Atom)